Çiftlerin evlilik birliğini sonlandırması boşanma olmak ile birlikte boşanma sonrasında çiftlerden herhangi birinin geçimini devam ettirmek için ayrıldığı diğer kişiden maddi aylık talep etmesi nafaka olarak adlandırılır. Yani nafaka, boşanan çiftlerden maddi güçlük yaşayabilecek taraf için boşanmada kusurlu olmaması şartı ile mahkeme kararıyla diğer boşanan kişinin ödeyeceği şekilde verilen aylığı ifade eder.

Boşanmanın gerçekleştiği tarihe bağlı olarak nafaka belirli bir matrah ile belirlenir ve bu rakam her yıl yine belirli koşullar ile artacak şekilde boşanan kişilerden biri tarafınca diğerine aylık olarak ödenir. Örnek olarak boşanılan tarihte 4.000 TL asgari ücret gibi bir koşul yer alırken, boşanan eş 1000 TL nafaka alıyor ve her yıl %10 artacak şekilde bu nafaka ödeniyor olabilir. Ancak beklenmedik şekilde değişen ekonomik ve sosyal koşullar nedeniyle asgari ücret 10.000 TL gibi bir rakama ulaşırken, yaklaşık 1000-1500 TL arasında alınan nafaka yeterli olmayacaktır.

Nafakanın mahkeme tarafından belirlenen rakam ile güncel ekonomik koşullara ve sosyal koşullara göre çok düşük bir oranda olması nedeni ile nafaka arttırma davası açılması mümkündür. Çünkü mahkemenin verdiği nafaka kararına bağlı olarak her sene belirli bir oran artış hükmü bulunabileceği gibi sonradan da bu artış oranı da az geldiği için dava açılarak daha iyileştirilmiş bir rakama ulaşmak mümkündür. Yani ilk boşanma davası sürecinde mahkeme her sene nafakanın belirli bir oranda artması için karar vermiş olsa dahi yine de sonradan nafaka arttırma davası açılabilir.

Nafaka Çeşitleri Nelerdir?

Boşanma davalarında nafaka mahkeme tarafından dört farklı çeşit ile bağlanır. Bu nafaka çeşitlerini kısaca incelemek gerekirse;

·         Yoksulluk nafakası boşanmanın kesinleşmesi ardından eşlerden birinin aylık olarak alacağı şekilde geçimini sağlaması amacıyla destek alması amacıyla verilen nafakadır.

·         Yardım nafakası ise boşanan taraflardan birinin yardım etmeyi kestiği koşulda alt veya üst soyunda bir kişi ile kardeşlerinin yoksulluğa düşmemesi için ödenen nafaka çeşididir.

·         Tedbir nafakası boşanma davası açıldıktan sonra karara bağlanabileceği gibi dava açılmadan önce dahi eş veya 18 yaş altındaki çocukların geçinmesi için ödenmesi gereken nafaka çeşididir.

·         İştirak nafakası ise boşanacak tarafların müşterek çocukları için ödenmesi gereken nafakadır.

Nafaka Arttırma Davası İçin Koşullar Nelerdir?

Aile Hukuku, boşanma davalarında her iki tarafında mağdur olmasını engelleyecek ve haklılık paylarını göz önünde bulunduracak şekilde düzenlenen maddelere sahiptir. Nafaka ise ödenen kişinin ekonomik ve sosyal koşullarını idame ettirmesi ve ihtiyaçlarını giderebilmesi için ödenecek miktarı ifade eder. Bu nedenle Türk Medeni Kanunu(TMK) maddelerine göre nafaka arttırma davası ile veya mahkemeye yapılan başvuru ile arttırma sağlamak mümkündür.

Aile avukatları, TMK çerçevesinde yaptıkları incelemeler ve çalışmalar ile nafaka artırma için müvekkillerinin hakkını savunmak açısından çalışmalar yapar. Mevzubahis kanunun 176/4 maddesinde ifade edildiği üzere tarafların herhangi birinin mali durumunda bir değişiklik görülmesi ya da hakkaniyete bağlı olarak miktarın artıp azalması noktasında yeni bir karar verilmesi mümkündür. Yine TMK 331 gereğince hakim durumun değişmesini göz önünde bulundurarak, isteme de bağlı şekilde nafaka miktarını yeniden belirleyebilir ya da nafakayı kaldırmaya hüküm verebilir.

Görüldüğü üzere TMK nafakanın artışı ya da tamamen kaldırılabilmesi gibi birçok farklı karara uygun şekilde maddeler içermektedir. Eğer nafakanın artırımı talebi bulunuyorsa;

·         Ödenen nafakanın güncel giderleri karşılamaması,

·         Nafaka alan kişinin daha fazla ihtiyaca sahip olmaya başlaması,

·         Nafaka ödeyen kişinin ekonomik gücünün önemli düzeyde artması koşulları nafaka artırma davası için olumlu etki sağlar.

Nafaka Arttırma Hesabı Nasıl Yapılır?

Kişi nafaka arttırma davası için ikamet ettiği yerin Aile Mahkemesinde dava açabilir. Avukat vekaleti ile açılabilecek bu davada ihtiyaçlarının arttığını veya ödeyenin ekonomik durumunun iyileştiğini ispatlayarak artış talep edebilir. Mahkeme bu konuda yaptığı araştırmalar, enflasyon rakamlarını incelenme ve hakimin hakkaniyeti ile birlikte belirli bir nafaka artış oranı ortaya koyabilir. Ayrıca uzun yıllar boyunca ödenen nafakada artış yaşanmamış ise yine başvurular ile mahkeme enflasyon üzerinde bir artış kararı verebilir.

Nafaka Arttırma Davası Kimler Tarafından Açılabilir?

Nafaka denildiğinde akla direkt olarak aile hukuku yani boşanma davaları gelse de aslında nafaka artırma davası nafaka alacaklısı tarafından açılabildiği gibi ergin durumda olan fakat eğitimine devam eden müşterek çocuklar tarafından da açılabilir. Türk Medeni Kanun bu davalarda kadına öncelik verse de belirli durumlarda erkek de nafaka alacaklısı olabilir ve talep gerçekleştirebilir.