Çalışanın iş yerindeki iş akdinin haklı biri neden ile veya haksız bir neden ile fesih edilmesi sonrasında kıdem tazminatı ismi verilen maddi bir hak ortaya çıkar. Bu hak, çalışanın kıdem aldığı her yıla karşılık olacak şekilde takriben 30 günlük brüt ücret karşılığında ödenecek bir tazminattır. İş Kanunu, bir ücret karşılığında iş gören kişiyi işçi olarak tanımlar. Fakat avukatlığa göre bu konuma sahip olan herkesin kıdem tazminatı hakkı yoktur. Çünkü işçinin kıdem tazminatı alabilmesi için İş Kanunu’na tabi olması gerekir.

Her çalışanın kıdem tazminatı hesabı yönteminin nasıl olduğunu bilmesi önemlidir. Bu hesaplamada çalışanın aldığı son giydirilmiş brüt ücret göz önünde bulundurulur. Giydirilmiş brüt ücret ise çıplak işçi ücreti, ücret şeklinde gerçekleştirilen ödemeleri ve yemek gibi iaşeleri içerisinde bulundurur. Hesap çıkarılırken de günlük ücret üzerinden yıl toplamı hesaplaması yapılır.

İşçinin kıdem tazminatı ödenmesi sırasında sadece %0,6 gibi bir oran ile damga vergisi kesintisi yer alır. Eğer işveren tarafından işçiye tazminatı ödenmezse, işçi hakkından mahrum olacağından dolayı kıdem ve ihbar tazminatı davası açma hakkına sahip olur. Çünkü ödenmeyen tazminat nedeniyle işçi mağdur olduğu kadar uğraştırıcı bir süreç ile karşılaşır. 10 yıl gibi bir zaman aşımı göz önünde bulundurularak, bu süreç içerisinde işçi almadığı tazminatı için dava açma hakkına sahiptir.

İş akdinin fesih edilmesi sonrasında ödenecek tazminatlardan diğeri ise ihbar tazminatı olmak ile birlikte hem süreli hem süresiz sözleşmelerde mecburi ödenmesi gereken bir haktır. İşçi işverenin kendisini işten çıkaracağını tebliğ etmesi ile birlikte yeni bir iş bulması hakkı elde eder ve iki tarafında mağduriyetini ortadan kaldıran bu süreçte ihbar tazminatı ödenir.

İhbar tazminatı hesabı için ihbar süresi göz önünde bulundurularak, bu süre için ücret tutarı tazminat miktarı olarak ödenir. Tazminat miktarı işçinin çalıştığı gün sayısı üzerinden hesaplanır. Eğer işçi iş yerinde 

• 6 aydan az çalışmış ise 2 hafta 

• 6 ay ile 1,5 yıl arasında çalışmış ise 4 hafta 

• 1,5-3 yıl arasında çalışmışsa 6 hafta 

• 3 yıldan fazla çalışmış ise 8 hafta ücreti karşılığı ihbar tazminatı ödemesi yapılır.

İşçinin hak edişine karşı kıdem ve ihbar tazminatı ödemesi yapılmamışsa dava açma hakkı doğar. Kıdem tazminatında en az 1 yıl boyunca bu iş yerinde çalışmış olma koşulu yer alır. 1 yıldan fazla çalışmış olan işçi kıdem tazminatını haklı bir şekilde alamadığında, 10 yıllık süre içerisinde zaman aşımına uğramadan işçi tanıklar, yazışmalar ve mailler gibi deliller ile 4857 sayılı İş Kanunu çerçevesinde dava açma hakkına sahiptir.

Kıdem tazminatı ve ihbar tazminatı davaları şirketin veya çalışılan iş yerinin bulunduğu yerel mahkemelerde açılır. Davalarda İş Hukuku avukatları profesyonel bir destek ile dava sürecinin doğru yürümesini sağlarken, özellikle toplu işten çıkarmalarda da davanın birleştirilmesi gibi avantajlar da yer alır. Kazanılan davalarda masrafların da karşı tarafça ödenmesi gibi ayrıntılar yer alabilir.