Ceza davası, savcılığın, suç işlediği konusunda yeterli şüphe bulunan kişiler hakkında yargılama yapmak amacıyla açtığı kamu davasıdır. Mahiyeti ne olursa olsun, tüm ceza davaları kamu davası niteliğindedir çünkü savcılık, belirli şartlar sağlandığında dava açma yükümlülüğüne sahiptir. Ceza davalarına bakmakla görevli olan genel mahkemeler aşağıda sıralanmıştır:

Özel nitelikli suçlar veya suç işleyenin belirli bir sıfatı nedeniyle, genel mahkemelerin dışında ceza davalarına bakan özel mahkemeler de bulunmaktadır:

Soruşturma aşamasında, henüz ceza davası açılmamışken soruşturma işlemlerine ilişkin kararlar, Sulh Ceza Hakimliği tarafından verilir.

Ceza davası, işlenen suçun niteliğine bağlı olarak açılır. Şikâyete bağlı suçlar, mağdur/müşteki/suçtan zarar gören tarafından şikâyet edilmediği sürece savcılık tarafından kendiliğinden soruşturma yapılarak ceza davası açılamaz. Ancak, takibi şikâyete bağlı olmayan tüm suçlar savcılık tarafından kendiliğinden soruşturulup ceza davası açılmalıdır. Bu suçlarda savcılık, ihbar, şikâyet veya başka bir şekilde suç işlendiğini öğrenir öğrenmez kendiliğinden soruşturma yapar ve şikayetçi olmasa bile delilleri toplar. Davalarında İzmir ceza avukatı arayışında olanlar için Deniz Hukuk Bürosu alanında uzman avukatları ile sizlere yardımcı olmaktadır.

Ceza davası, yetkili ve görevli ceza mahkemesine iddianameyle açılır. Savcılık, şikâyete bağlı suçlarda şikâyet üzerine, şikâyete tabi olmayan suçlarda ise kendi inisiyatifiyle suçun işlenip işlenmediğini, kim tarafından işlendiğini ve hangi suçun işlendiğini araştırır. Soruşturma sonucunda toplanan delillerden suç işlendiği kanaatine varan savcılık, ceza davası açma zorunluluğuna sahiptir. Savcılık, suç işlendiği kanaatine varması durumunda iddianame düzenleyerek ceza davası açar. İddianamede, suçu oluşturan fiil ve ilgili kanun maddesi ile soruşturma sonucunda elde edilen deliller ilişkilendirilir ve şüphelinin yargılanması talep edilir. İddianame düzenlenmesi, yeterli şüphenin var olduğunu gösterir. Yeterli şüphe, şüpheli kişinin yargılamada mahkûm olma ihtimalinin beraat etme ihtimalinden yüksek olduğu anlamına gelir. Savcılık, yeterli şüphenin mevcut olmadığı kanaatinde ise kovuşturmaya yer olmadığı kararını vermek durumundadır.

Savcılık tarafından iddianameyle ceza davası açılan mahkeme, iddianamede herhangi bir eksiklik tespit ederse, iddianamenin mahkemeye verilmesinden itibaren 15 gün içinde eksikliklerin giderilmesi için savcılığa iade veya tamamlama talep eder. Savcılık, mahkemenin iade kararına itiraz edebilir veya eksiklikleri gidererek yeni bir iddianame düzenleyerek dava açabilir. Davanın açıldığı mahkeme, iddianamenin kabul edilmesi halinde duruşma hazırlıklarını yapar, duruşma gününü belirler ve ilgili tarafları davet eder. Sanık tutuklu ise, duruşmada hazır bulunması için cezaevine müzekkere göndererek sanığın duruşmada hazır bulundurulmasını sağlar.

Şikâyet üzerine ceza davasının ne zaman açılacağı, yapılacak soruşturma işlemlerinin mahiyetine bağlıdır. Tanık, sanık ve şikayetçi sayısının fazlalığı, ifade alma işlemlerinin yoğunluğu, diğer kurumlardan alınacak belge ve bilgilerin varlığı, bilirkişi raporu gerekliliği gibi faktörlere bağlı olarak, olayın özelliklerine göre ceza davasının açılması süresi uzayabilir veya kısalabilmektedir.

Müşteki, şikâyet hakkını kullandıktan sonra savcılığın yürüteceği soruşturma süresi, birkaç gün içinde sonuçlanabileceği gibi birkaç yıl da sürebilir. Savcılığın soruşturmayı tamamlaması için belirlenmiş kesin bir süre bulunmamaktadır. Her soruşturma, kendi özellikleri göz önünde bulundurularak ayrı ayrı değerlendirilmelidir. Genel olarak, bir ceza davasının açılması için ortalama olarak 6 aylık bir süre öngörülebilir. Avukat Deniz Kekik deneyimli ve alanında uzman oluşu ile sizlere bu konularda hizmet vermektedir.